ആരാധനാലയങ്ങള്‍ തുറക്കാം, കേന്ദ്രത്തിന്‍റെ മാർഗ്ഗനിർദ്ദേശങ്ങളായി
ന്യൂഡല്‍ഹി: ജൂണ്‍ എട്ടുമുതല്‍ ആരാധനാലയങ്ങള്‍ തുറക്കുന്നതിനുള്ള മാർഗനിർദേശങ്ങൾ കേന്ദ്ര ആഭ്യന്ത്രമന്ത്രാലയം പുറത്തിറക്കി. 65 വയസ് കഴിഞ്ഞവർക്കും 10 വയസിനു താഴെയുള്ളവർക്കും ഗര്‍ഭിണികൾക്കും മറ്റ് അസുഖങ്ങള്‍ ഉള്ളവർക്കും ആരാധനാലയത്തിൽ പ്രവേശനമില്ല. പ്രസാദം, തീര്‍ത്ഥം എന്നിവ ആരാധനാലയത്തിനുള്ളില്‍ നല്‍കാന്‍ പാടില്ലെന്നും നിര്‍ദേശങ്ങളില്‍ പറയുന്നു. ഇക്കാര്യങ്ങളെല്ലാം ആരാധനാലയങ്ങളുടെ മാനേജ്‌മെന്‍റുകള്‍ ഉറപ്പാക്കണമെന്നും മാര്‍ഗരേഖയില്‍ ആവശ്യപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്.
മാർഗനിർദേശങ്ങൾ
• ആരാധനാലയത്തിലെ വിഗ്രഹത്തിലോ, പരിശുദ്ധ ഗ്രന്ഥങ്ങളിലോ തൊടാന്‍ ഭക്തരെ അനുവദിക്കരുത്.
• പ്രസാദം, തീര്‍ത്ഥം എന്നിവ ആരാധനാലയത്തിനുള്ളില്‍ നല്‍കാന്‍ പാടില്ല.
• സമൂഹ പ്രാര്‍ത്ഥനയ്ക്ക് സ്വന്തം പായകൊണ്ടു വരണം. എല്ലാവര്‍ക്കും ആയി ഒരു പായ അനുവദിക്കില്ല.
•കോവിഡ് രോഗലക്ഷണം ഇല്ലാത്തവരെ മാത്രമേ ആരാധനാലയത്തില്‍ പ്രവേശിക്കാന്‍ അനുവദിക്കൂ.
• പ്രവേശന കവാടത്തില്‍ താപനില പരിശോധിക്കാന്‍ സംവിധാനം ഉണ്ടാകണം.
• മാസ്‌കുകള്‍ ഇല്ലാത്തവരെ പ്രവേശിപ്പിക്കരുത്. ഒരുമിച്ച് ആള്‍ക്കാരെ പ്രവേശിപ്പിക്കരുത്.
• ആരാധനാലയത്തില്‍ പ്രവേശിക്കുന്നതിന് മുമ്പ് കൈയും കാലും സോപ്പും വെള്ളവും ഉപയോഗിച്ച് കഴുകണം.
• ആരാധനാലയം കൃത്യമായ ഇടവേളകളില്‍ കഴുകുകയും അണുവിമുക്തമാക്കുകയും വേണം.
• ആര്‍ക്കെങ്കിലും ആരാധനാലയത്തില്‍ വച്ച് അസുഖ ബാധിതര്‍ ആയാല്‍, അവരെ പെട്ടെന്ന് ഒരു മുറിയിലേക്ക് മാറ്റണം. ഡോക്ടറെ വിളിച്ച് വരുത്തി പരിശോധിപ്പിക്കണം. കോവിഡ് സ്ഥിരീകരിച്ചാല്‍ ഉടന്‍ ആരാധനാലയം അണുവിമുക്തമാക്കണം.
• 65 വയസ് കഴിഞ്ഞവരും, 10 വയസിന് താഴെ ഉള്ളവരും, ഗര്‍ഭിണികളും, മറ്റ് അസുഖങ്ങള്‍ ഉള്ളവരും വീടുകളില്‍ തന്നെ കഴിയണം. ആരോഗ്യ സംബന്ധമായ അടിയന്തര ആവശ്യങ്ങള്‍ ഇല്ലെങ്കില്‍ അവര്‍ വീടുകളില്‍ നിന്ന് പുറത്തേക്ക് വരരുത്.
• പാദരക്ഷകള്‍ കഴിവതും വാഹനങ്ങളില്‍ തന്നെ വയ്ക്കണം. അതിന് സാധിച്ചില്ലെങ്കില്‍ പ്രത്യേകമായാണ് വയ്‌ക്കേണ്ടത്. ഒരു കുടുംബത്തിലെ അംഗങ്ങള്‍ക്ക് ഒരുമിച്ച് പാദരക്ഷകള്‍ വയ്ക്കാം.
• ക്യുവില്‍ സാമൂഹിക അകലം ഉറപ്പാക്കണം. ആറടി അകലം ഉണ്ടാകണം.
• ആരാധനാലയത്തിന് പുറത്ത് ഉള്ള കടകള്‍, ഹോട്ടലുകള്‍ എന്നിവിടങ്ങളിലും സാമൂഹിക അകലം ഉറപ്പാക്കണം.
• ആരാധനാലയത്തിന് പുറത്തേക്ക് പോകാന്‍ പ്രത്യേക വഴി ഉണ്ടാകണം.
• വലിയ ആള്‍ക്കൂട്ടം ഉണ്ടാകുന്ന ചടങ്ങുകള്‍ അനുവദിക്കരുത്.
• പരാമാവധി റെക്കോര്‍ഡ് ചെയ്ത ആത്മീയ ഗാനങ്ങളും, വാദ്യമേളങ്ങളും ആണ് ഉപയോഗിക്കേണ്ടത്. തത്സമയ ചടങ്ങുകള്‍ അനുവദിക്കരുത്.
Government of India
Ministry of Health and Family Welfare
SOP on preventive measures to contain spread of COVID-19
in religious places/places of worship
- Background
Religious places / places of worship get frequented by large number of people for spiritual
solace. To prevent spread of COVID-19 infection, it is important that required social
distancing and other preventive measures are followed in such premises. - Scope
This document outlines various generic precautionary measures to be adopted in addition to
specific measures to be taken at particular places to prevent spread of COVID-19.
Religious places/places of worship for public in containment zones shall remain closed.
Only those outside containment zones will be allowed to open up. - Generic preventive measures
Person above 65 years of age, persons with comorbidities, pregnant woman and children
below the age of 10 years are advised to stay at home. Organisations managing the religious
institutions to advise accordingly.
The generic preventive measures include simple public health measures that are to be
followed to reduce the risk of COVID-19. These measures need to be observed by all
(workers and visitors) in these places at all times.
These include:
i. Individuals must maintain a minimum distance of 6 feet in public places as far as
feasible.
ii. Use of face covers/masks to be mandatory.
iii. Practice frequent hand washing with soap (for at least 40-60 seconds) even when
hands are not visibly dirty. Use of alcohol-based hand sanitizers (for at least 20
seconds) can be made wherever feasible.
iv. Respiratory etiquettes to be strictly followed. This involves strict practice of covering
one’s mouth and nose while coughing/sneezing with a tissue/handkerchief/flexed
elbow and disposing off used tissues properly.
v. Self-monitoring of health by all and reporting any illness at the earliest to state and
district helpline.
vi. Spitting should be strictly prohibited.
vii. Installation & use of Aarogya Setu App shall be advised to all.
Page 2 of 3 - All religious places shall also ensure:
i. Entrance to have mandatory hand hygiene (sanitizer dispenser) and thermal
screening provisions.
ii. Only asymptomatic persons shall be allowed in the premises.
iii. All persons to be allowed entry only if using face cover/masks.
iv. Posters/standees on preventive measures about COVID-19 to be displayed
prominently. Audio and Video clips to spread awareness on preventive measures for
COVID-19 should be regularly played.
v. Staggering of visitors to be done, if possible.
vi. Shoes / footwear to be preferably taken off inside own vehicle. If needed they
should be kept in separate slots for each individual / family by the persons
themselves.
vii. Proper crowd management in the parking lots and outside the premises – duly
following social distancing norms shall be organized.
viii. Any shops, stalls, cafeteria etc., outside and within the premises shall follow social
distancing norms at all times
ix. Specific markings may be made with sufficient distant to manage the queue and
ensure social distancing in the premises.
x. Preferably separate entry and exits for visitors shall be organized
xi. Maintain physical distancing of a minimum of 6 feet at all times when queuing up for
entry.
xii. People should wash their hand and feet with soap and water before entering the
premises.
xiii. Seating arrangement to be made in such a way that adequate social distancing is
maintained.
xiv. For air-conditioning/ventilation, the guidelines of CPWD shall be followed which
inter alia emphasises that the temperature setting of all air conditioning devices
should be in the range of 24-30oC, relative humidity should be in the range of 40-
70%, intake of fresh air should be as much as possible and cross ventilation should
be adequate.
xv. Touching of statues/idols / holy books etc. not to be allowed.
xvi. Large gatherings/congregation continue to remain prohibited.
xvii. In view of potential threat of spread of infection, as far as feasible recorded
devotional music/songs may be played and choir or singing groups should not be
allowed.
xviii. Avoid physical contact while greeting each other.
xix. Common prayer mats should be avoided and devotees should bring their own
prayer mat or piece of cloth which they may take back with them.
xx. No physical offerings like Prasad/distribution or sprinkling of holy water, etc.to be
allowed inside the religious place.
xxi. Community kitchens/langars / “Ann-daan”, etc. at religious placesshould follow
physical distancing norms while preparing and distributing food.
xxii. Effective sanitation within the premises shall be maintained with particular focus on
lavatories, hand and foot-washing stations/areas.
Page 3 of 3
xxiii. Frequent cleaning and disinfection to be maintained by the management of the
religious place.
xxiv. The floors should particularly be cleaned multiple times in the premises.
xxv. Proper disposal of face covers / masks / gloves left over by visitors and/or
employees should be ensured.
xxvi. In case of a suspect or confirmed case in the premises:
a. Place the ill person in a room or area where they are isolated from others.
b. Provide a mask/face cover till such time he/she is examined by a doctor.
c. Immediately inform the nearest medical facility (hospital/clinic) or call the
state or district helpline.
d. A risk assessment will be undertaken by the designated public health
authority (district RRT/treating physician) and accordingly further action be
initiated regarding management of case, his/her contacts and need for
disinfection.
e. Disinfection of the premises to be taken up if the person is found positive.